1 maart dit jaar, sprekend met een andere boodschap aan de federale vergadering, presenteerde Vladimir Poetin nieuwe modellen van strategische wapens. Onder de aanwezigen waren de Sarmat ICBM, de Dager hypersonische raket, het Avangard-complex, een autonoom onderwatervoertuig met onbeperkt bereik, en een kruisraket met een kerncentrale.
Zij was het die het echte hoogtepunt van de presidentiële toespraak werd. Een raket met kerncentrales is immers niet alleen een formidabel wapen, maar ook een echte technologische doorbraak die kan leiden tot een echte revolutie in transport, energie en verkenning van de ruimte. Het lijkt erop dat we eindelijk de neus van het Westen hebben schoongeveegd en een versterkte concrete reden voor trots hebben gekregen. Duizenden gebruikers haastten zich om uit te zoeken wat een kernmotor is, hoe het werkt en hoe het eruit zou kunnen zien. En ik moet zeggen dat bekendheid met dit onderwerp, zelfs op Wikipedia-niveau, het aantal vragen vele malen verhoogt, en doet twijfelen aan de toereikendheid van mensen die toespraken houden voor de Russische president. Maar het is beter dat alles in orde is.
Van de geschiedenis van de kwestie of hoe getemd het vreedzame atoom
Het begin van het nucleaire tijdperk was een tijd van ongekende euforie. De mensheid heeft een enorme en onuitputtelijke bron van energie ontvangen, dus wilden de kernmotoren zich gewoon aan alles vastklampen. Schepen en onderzeeërs, vliegtuigen, raketten, ruimtevaartuigen, tanks en zelfs auto's. En als alles met onderzeeboten en ijsbrekers zeer succesvol was, werkte het niet zo goed met vliegtuigen en vliegtuigen. Een kernreactor in een vliegtuig duwen bleek ongelofelijk uitdagend.
In het midden van de jaren vijftig werkte de Sovjet-Unie aan de oprichting van een strategische bommenwerper M-60 met een kerncentrale, maar het was niet mogelijk om deze auto te maken. Om de bemanning tegen straling te beschermen, moesten de piloten in een speciale loodcapsule met een gewicht van 60 ton worden geplaatst. Het ontbreken van een normale beoordeling werd gecompenseerd door camera's en periscopen, evenals een enorme hoeveelheid automatisering. Het grote probleem was het onderhoud van het 'nucleaire monster'. Gepland om de robots te laten tanken, wapens te installeren en zelfs de piloten zelf aan het vliegtuig te leveren. Dit alles vereiste de oprichting van volledig nieuwe vliegvelden, wat zelfs voor de Sovjetunie duur was. Daarom draaide het project in het stadium van de tekeningen.
In de Verenigde Staten in de vroege jaren 60 serieus bezig geweest met de creatie van een kruisraket met een straight-through nucleaire straalmotor (project "Pluto") en waren in staat om door te gaan naar de testfase. Het principe van de werking van de krachtcentrale was vrij simpel: de luchtstroom passeerde de actieve zone van de 500 megawatt-reactor, verwarmd en verlaten via het mondstuk, waardoor een straaldruk ontstond. De lancering van "Pluto" moest met behulp van raketboosters vanaf de grond worden uitgevoerd.
Tijdens de uitvoering van dit project stonden de Amerikanen voor twee problemen tegelijk. Eerst werd de lucht, die door de reactor stroomde, wild radioactief, dus het lanceren van een kruisraket over zijn grondgebied was behoorlijk beladen. En ten tweede, voordat de makers van de acute vraag van de site van vliegproeven. Plots zal de raket afwijken van de koers en op een dichtbevolkt gebied vallen of gewoon over een grote stad vliegen en deze vervuilen met straling? En waar eindigt de route van het apparaat met een werkende kernreactor aan boord, die onvermijdelijk zal worden verbroken als hij valt? Het resultaat was dat het project, dat honderden miljoenen dollars heeft uitgegeven, eenvoudig stil werd afgesloten.
Terug in het verleden of waarom heeft Rusland een nucleaire kruisraket nodig?
Bijna zeventig jaar keerde niet terug naar dit onderwerp, dus Poetin's toespraak werd een echte donder uit de lucht. Een zeer bekende en gerespecteerde publicatie Popular Mechanics, na het analyseren van de beschikbare informatie, kwam tot de conclusie dat de kruisraket waarschijnlijk is uitgerust met een kernmotor, wat een verdere ontwikkeling is van de Sovjet Topaz en Buk krachtcentrales, die in één keer zijn ontworpen voor gebruik in de ruimte.
Ontwikkelaars en exploitanten van dergelijke wapens zullen onvermijdelijk dezelfde problemen tegenkomen die de projecten van de jaren '60 niet te binnen schieten. Inderdaad, sinds die tijd is er niets fundamenteel nieuws verzonnen. Het product vervuilt ook de lucht en het territorium met vervalproducten en vormt een ernstig gevaar op de grond.
Er is nog een vraag die bij me opkwam onmiddellijk na de presidentiële toespraak. Kruisraketten worden niet getraind om te landen, ze vliegen naar een bepaald punt en vallen dan op de hoofden van de tegenstander. Hoe kun je wapens testen met een kernreactor aan boord? Dat elke lancering zal leiden tot de oprichting van een kleine Tsjernobyl in Rusland? Onlangs rapporteerden Westerse media over vier mislukte tests van een "nucleaire raket". Hoe dit te begrijpen? We hebben vier nieuwe "uitsluitingszones"? Maar de herziening van nieuwe wapensystemen kan jaren duren en omvatten tientallen lanceringen.
Ook de mogelijkheid om een kernreactor te "knijpen" in de afmetingen van een conventionele kruisvaarder van het type Caliber, is ernstig in twijfel.
Nou, het belangrijkste: waarom hebben we zo'n "vundervaflya" nodig? Wil je een intercontinentale KR maken? Waarom zou u het dan niet voorzien van een betrouwbare, goedkope en veilige chemische motor? In de jaren 50 ontwikkelde de Sovjet-Unie de "Storm" -kruissraket met een bereik van 8,5 duizend km. Het project werd niet voltooid vanwege de successen bij de oprichting van ICBM's, waarvan het gebruik als drager van kernwapens veel interessanter leek. In de Verenigde Staten, ongeveer dezelfde jaren, was de intercontinentale SM-62 Snark met een bereik van meer dan 10.000 km in gebruik. En dit is zonder reactoren, straling en gevaar voor de eigen bevolking.
Theoretisch kan natuurlijk een kruisraket met een kernmotor worden gemaakt en deze zal inderdaad een onbeperkte actieradius hebben. Maar waarom? De kwestie van het leveren van nucleaire wapens aan intercontinentale afstanden wordt betrouwbaar opgelost met behulp van ballistische raketten. En geen enkele raketverdediging in de komende jaren - en waarschijnlijk ook in de afgelopen decennia - de Russische strategische krachten zijn niet bang.
